MUTU WA MTIMA NDI CHIYANI?

Izi ndi zovulala zomwe zimachitika mu minofu ya mtima chifukwa minofu ya mtima imatsitsidwa ndi okosijeni kwakanthawi chifukwa choduladwa m'mitsempha yayikulu ya mtima. Matenda a mtima ndi matenda omwe amapezeka nthawi yomweyo ndipo amatha kukhala ndi zotsatira zoyipa. Mtima mu dziko ndi Turkey tithe woyamba chifukwa kusanja imfa. Imfa iliyonse ya 100 mdziko lathu imayamba chifukwa cha matenda a mtima ndi mtima.

Kodi ndi zinthu ziti zomwe zimayambitsa matenda a mtima?

Zinthu zazikulu zomwe zimayambitsa matenda a mtima ndi; matenda ashuga, cholesterol yayikulu komanso kuthamanga kwa magazi ndi zifukwa zazikulu. Kuphatikiza pa kumwa ndudu, kunenepa kwambiri, kudziwika kwam'banja komanso chibadwa. Kupsinjika ndi moyo wofuna zambiri, moyo wokhazikika kwambiri ndiyinso zifukwa zoyambitsa. Ukalamba umathandizanso pakuwomba pamtima. (35 mwa amuna pambuyo pa zaka, 45 mwa amayi ndi nthawi ya postmenopausal).

Kodi zizindikiro za vuto la mtima ndi ziti?

Chizindikiro chodziwika bwino ndi kupweteka pachifuwa. Izi nthawi zambiri zimakhala zowawa kuposa 20 mphindi. Ngakhale ululuwu ukhoza kukhala pakati pa chifuwa, umatha kumva kumbuyo, phewa, khosi komanso m'mimba. Kuphatikiza pa zowawa, thukuta komanso nthawi zina kusanza kumathanso kuwonjezeredwa. Kuphatikiza pa zizindikirozi, pali kupuma movutikira, nseru, kugwedezeka, kugwedezeka kwamkati, kuzizira kwa khungu komanso kuphulika.

Nchiyani chomwe chiyenera kuchitidwa nthawi yomweyo?

Munthu yemwe ali ndi vuto la mtima sayenera kudya kapena kumwa nthawi imeneyo, koma azingodya galasi limodzi lamadzi ndi aspirin imodzi. Kuphatikiza apo, monga chifuwa chikuwonjezera kutuluka kwa magazi kwakanthawi, mphuno ziyenera kutsekedwa ndipo kutsokomola kuyenera kuyesedwa kutsokomola mwamphamvu. Ngati munthuyo angathe kutsegula kuchipindacho kapena malo, tsegulani zenera. Pa vuto la mtima, munthu ayenera kukhala pansi kapena kugona m'malo moyimirira. Osalowe pansi pa madzi ozizira kapena otentha. Makamaka madzi ozizira ndi owopsa kwambiri nthawi zotere. Zitha kupangitsa kuti zombo ziwonongeke, ndikupangitsa kuti zomwe zikuyenda bwinozi zizipitilira.

Momwe Mungauzire Matenda Amtima

Kuyesedwa kwa magazi, echocardiography, ndi mtima catheterization.
Kodi matenda amtima amathandizidwa bwanji?
Masiku ano, njira yofala kwambiri ndikutsegula zombo zomwe zimapangidwa ndi balloon kapena stent. Kuthamanga mwachangu kwa ziwiya izi komanso kutseguka kwa ziwiya zolumikizidwa, kumachepetsa milanduyo. Ndiye kuti, kuchedwa kupereka magazi kumawonjezera mwayi wowonongeka.

Kodi njira zopewera kugunda kwa mtima ndi ziti?

Pofuna kupewa vuto la mtima, ayenera kusintha zina ndi zina pa moyo wake. Ngati muyenera kuyang'ana izi mwachidule; Choyamba, munthuyo akuyenera kuwerengera zakudyazo. Iyenera kuyang'anitsitsa chakudya chopatsa thanzi. China chake chizikhala miyeso ya m'chiuno. Chifukwa mafuta ochulukitsa m'chiuno ndi m'mimba amachititsa kuti matenda a mtima asokonezeke. Masewera olimbitsa thupi nthawi zonse amachepetsa chiopsezo cha matenda a mtima. Iyenera kuyang'aniranso zaumoyo ndi zamaganizidwe a munthuyo ndikumvetsera mosatetezeka. Mowa ndi ndudu ziyenera kukhala zochepa. Kugona mokhazikika komanso kukhala ndi moyo wopanikizika kuyeneranso kulingaliridwa. Cholesterol ndi kuthamanga kwa magazi kuyenera kuganiziridwanso ngati ndi imodzi mwazinthu zofunika kwambiri kuti muchepetse matenda a mtima. Ndipo samalani kuti musakweze.